De geschiedenis en artistieke ontwikkeling van de schilder Lucas van Valckenborch is nauw verbonden met het mislukken van de opstand van de calvinistische Nederlanders tegen de Spaanse overheersing, want in 1566 verliet Valckenborch de Vlaamse stad Mechelen, ook om aan de dreigende confiscatie te ontkomen. Zijn verplaatsingen van Aken naar Antwerpen via Linz aan de Donau en Frankfurt aan de Main tonen aan dat hij onder druk van politieke gebeurtenissen zijn werkplaatsen vaak moest verplaatsen. Hij werd naar Linz getrokken omdat aartshertog Matthias, de jongere broer van keizer Rudolf II, hem in 1579 in zijn dienst riep. In die tijd werd Valckenborch beschouwd als de belangrijkste kunstenaar in zijn dienst. Het is daarom altijd de moeite waard om het Kunsthistorisches Museum in Wenen te bezoeken, waar veel van zijn werken te vinden zijn. Maar ook hij bleef niet lang in Linz, hij volgde zijn broer naar Frankfurt. Daar runde hij een grote en productieve werkplaats tot aan zijn dood.
Valckenborch leefde in de 16e eeuw in een turbulente tijd vol onrust en politieke onrust. Maar wie nu verwacht dat de schilder de politieke gebeurtenissen in zijn schilderijen weergeeft, vergist zich. Want politieke kunst, laat staan uitspraken over politiek, bestond toen nog niet. Valckenborch vertaalde zijn tijd veeleer in zeer typische ideaalvoorstellingen, die gekenmerkt worden door een zeer gedetailleerde schilderstijl in de opvolging van de grote Pieter Brueghel de Oude. Als zogenaamde wereldlandschappen worden zijn landschappen gekenmerkt door een hoge mate van detail. Kleine figuren bevolken de uitgestrekte landschappen en gaan er harmonieus in op. Eenzijdige aanzichten worden in de loop der jaren steeds spannender door diagonale composities met meerdere ruimtelijke stegen. De fantastische winterlandschappen hebben altijd bijzondere indruk gemaakt op de kijkers. Tegenwoordig zouden we ze verborgen voorwerp-plaatjes noemen, omdat de vele kleine scènes van mensen die in groepjes bij elkaar staan of zich op het ijs bewegen ons als kijkers deze plaatjes doen lezen als beeldverhalen.
Valckenborch is een meester in zijn vak. In zijn landschappen zijn soms concrete locaties te herkennen. In toenemende mate legde hij zich ook toe op rots- en berglandschappen, die evenzeer in de smaak vielen bij het toenmalige publiek als de sneeuwlandschappen. Daar vinden we vaak profane motieven, heel alledaagse motieven uit de mijnbouw en de ertssmelterij. Hier is Valckenborch een chroniqueur van zijn tijd, ook al zijn veel motieven mythologisch geïdealiseerd. Maar bosgezichten met vergezichten, kermissen en boerenfeesten tonen ons een beeld van het plattelandsleven in de 16e eeuw. Een heel bijzonder motief is het thema van de Toren van Babel, dat Valckenborch overnam van Pieter Brueghel de Oude. Tussen 1568 en 1595 herhaalde hij het thema Babel in totaal vier keer. Hier zet hij opnieuw al zijn meesterschap in op de wereld van het detail. De toren als perfect ideaalbeeld, maar ook als symbool van overmoed, met zijn tientallen en tientallen realistische details toont zijn vermogen tot nauwkeurige observatie en genot in alledaagse menselijke activiteiten.
De geschiedenis en artistieke ontwikkeling van de schilder Lucas van Valckenborch is nauw verbonden met het mislukken van de opstand van de calvinistische Nederlanders tegen de Spaanse overheersing, want in 1566 verliet Valckenborch de Vlaamse stad Mechelen, ook om aan de dreigende confiscatie te ontkomen. Zijn verplaatsingen van Aken naar Antwerpen via Linz aan de Donau en Frankfurt aan de Main tonen aan dat hij onder druk van politieke gebeurtenissen zijn werkplaatsen vaak moest verplaatsen. Hij werd naar Linz getrokken omdat aartshertog Matthias, de jongere broer van keizer Rudolf II, hem in 1579 in zijn dienst riep. In die tijd werd Valckenborch beschouwd als de belangrijkste kunstenaar in zijn dienst. Het is daarom altijd de moeite waard om het Kunsthistorisches Museum in Wenen te bezoeken, waar veel van zijn werken te vinden zijn. Maar ook hij bleef niet lang in Linz, hij volgde zijn broer naar Frankfurt. Daar runde hij een grote en productieve werkplaats tot aan zijn dood.
Valckenborch leefde in de 16e eeuw in een turbulente tijd vol onrust en politieke onrust. Maar wie nu verwacht dat de schilder de politieke gebeurtenissen in zijn schilderijen weergeeft, vergist zich. Want politieke kunst, laat staan uitspraken over politiek, bestond toen nog niet. Valckenborch vertaalde zijn tijd veeleer in zeer typische ideaalvoorstellingen, die gekenmerkt worden door een zeer gedetailleerde schilderstijl in de opvolging van de grote Pieter Brueghel de Oude. Als zogenaamde wereldlandschappen worden zijn landschappen gekenmerkt door een hoge mate van detail. Kleine figuren bevolken de uitgestrekte landschappen en gaan er harmonieus in op. Eenzijdige aanzichten worden in de loop der jaren steeds spannender door diagonale composities met meerdere ruimtelijke stegen. De fantastische winterlandschappen hebben altijd bijzondere indruk gemaakt op de kijkers. Tegenwoordig zouden we ze verborgen voorwerp-plaatjes noemen, omdat de vele kleine scènes van mensen die in groepjes bij elkaar staan of zich op het ijs bewegen ons als kijkers deze plaatjes doen lezen als beeldverhalen.
Valckenborch is een meester in zijn vak. In zijn landschappen zijn soms concrete locaties te herkennen. In toenemende mate legde hij zich ook toe op rots- en berglandschappen, die evenzeer in de smaak vielen bij het toenmalige publiek als de sneeuwlandschappen. Daar vinden we vaak profane motieven, heel alledaagse motieven uit de mijnbouw en de ertssmelterij. Hier is Valckenborch een chroniqueur van zijn tijd, ook al zijn veel motieven mythologisch geïdealiseerd. Maar bosgezichten met vergezichten, kermissen en boerenfeesten tonen ons een beeld van het plattelandsleven in de 16e eeuw. Een heel bijzonder motief is het thema van de Toren van Babel, dat Valckenborch overnam van Pieter Brueghel de Oude. Tussen 1568 en 1595 herhaalde hij het thema Babel in totaal vier keer. Hier zet hij opnieuw al zijn meesterschap in op de wereld van het detail. De toren als perfect ideaalbeeld, maar ook als symbool van overmoed, met zijn tientallen en tientallen realistische details toont zijn vermogen tot nauwkeurige observatie en genot in alledaagse menselijke activiteiten.
Pagina 1 / 1